Dijital Delil Nedir, Nasıl Toplanır I Herkese Hukuk
İnternetsiz nerede ise adım atmıyoruz ve sürekli dijital iz bırakıyoruz. Peki dijital delil nedir biliyor muyuz? Dijital delil incelemesini hangi birim yapıyor, hangi teknikleri kullanıyor merak ediyor musunuz? Avukat Reşit Onuk sizin için araştırdı.
İtalyan Olivetti Markası’nın Programma 101 isimli bilgisayarı ile 1965 yılında hayatımıza giren kişisel bilgisayarlar, milenyum çağında insanlar için ekmek-su kadar vazgeçilmez hale geldiler. Boyutları küçüldükçe küçülen bilgisayarlar, fotoğraf çekip ofis veya sosyal hayat anlamında herşeyimizi takip ve kontrol edebildiğimiz,adeta elimiz kolumuz gibi bizimle bütünleşmiş parçalar oldular.
Dijital Delil nedir, incelemesini hangi birim nasıl gerçekleştirir ?
Yani hemen herşeyimizi dijital sistemlerde barındırınca yargısal anlamda birçok suç için de başvurulan en değerli delil toplama unsurları haline geldiler. Bu da; hukukta “dijital delil” kavramını ortaya çıkardı. Eminim nelerin dijital delil olarak kabul edildiğin merak ediyorsunuzdur. Gelin birlikte bakalım:
Dijital delil olarak kabul edilebilir
Her türlü manyetik ve elektronik ortamda veri saklayabilen bilgisayar, sabitdisk, flashdisk, CD/DVD, bellek kartı, akıllı telefon, yazıcı, tarayıcı, kredi kartı okuyucuları, bilgisayarda tutulan LOG dosyaları, dijital fotoğraf ve videolar, ses kayıt cihazları, chat kayıtları, e-posta hesapları, abonelikler, SIM kartı vb. farklı birçok dijital alet ve ortam dijital delil sayılıyor.
Dijital Delil Olması İçin Taşıması Gereken Nitelikler
*Tabi bunların delil sayılabilmesi için mahkemelerde kabul görebilecek nitelikte olmaları gerekir yani hukuka uygun şekilde elde edilmiş olmaları lazım.
Bununla birlikte; dijital delillerin fiziki delillerden farkları vardır. üzerinde kolaylıkla değişiklik yapılabilir ve çok rahat bozulabilir yapıya sahiptirler. Bu da onların olay yerinden toplanması ve zarar görmeden analiz edilmek üzere mahkemeye sunulabilmesi için bazı kurallara itinayla uyulmasını zorunlu kılıyor. İşte tam bu noktada en fazla dikkat edilmesi gereken konu; delillerin elde edildiği tarih, delilleri teslim alan kişi ve kimden teslim alındığının net olarak belirtilmesi ve kayıt altına alınması.
Dijital Deliller ile Hangi Birim İlgileniyor?
Diyelimki dijital deliller bozulmadan ve hukuka uygun olarak toplandı, bu aşamadan sonra devreye “Adli Bilişim” girer ve eldeki ses, görüntü, veri, bilgi veya bunların birleşiminden oluşan her türlü bilişim nesnesinin, sayısal delil niteliği taşıyacak şekilde mahkemeye sunulması için çalışır.
Sonuç olarak; delillendirme bu prosedürün kusursuz işlemesi için olmazsa olmaz unsurdur. Neydi delillendirme; suçun kim tarafından ve ne şekilde oluştuğunu ispat etmek için bilgilerin zarar görmeden edinilmesi ve tüm bunların adli makamlara iletilmesi aşamalarının eksiksiz tamamlanmasıdır.
*(Ceza Muhakemesi Kanunu – 217. Madde – Yüklenen suç, hukuka uygun bir şekilde elde edilmiş her türlü delille ispat edilebilir. + Ceza Muhakemesi Kanunu 206, Maddesi – Kanuna aykırı olarak elde edilen deliller reddedilir.
